Onze kerkgebouwen zijn belangrijk voor onze vieringen en voor de zichtbaarheid van onze Kerk in de samenleving. In de kerk vieren we belangrijke levensmomenten: het doopsel van onze kinderen, de uitvaart van opa of misschien wel van een kind, we zijn er getrouwd. We zijn er samen met familie en vrienden. Lief en leed delen we er met elkaar. Het gebouw waar we op zondag ter kerke gaan, roept een gevoel van herkenning op. De kerk is ook een zichtbaar teken van katholieke presentie in onze samenleving. De toren steekt boven de huizen uit en is een oriëntatiepunt. Het is een gebouw waar veel dorps- of wijkbewoners zich thuis voelen. Het gebouw midden in ons dorp roept emoties op, zeker als er kerksluiting dreigt.

Kerken zijn geen efficiënte gebouwen. Ze worden maar heel beperkt gebruikt. Sommige kerken niet veel vaker dan voor een één uur durende zondagsviering. Dat is in principe niet erg, want de kerk is eigenlijk een ‘stilteruimte’ in de lawaaierige samenleving, een rustpunt dat idealiter altijd open zou moeten zijn. Openstelling is bovendien een missionaire kans.

Ondertussen maken we zelf steeds minder gebruik van onze kerken. Uitvaarten verdwijnen naar het crematorium. Bruidsparen kiezen voor een alternatieve locatie voor hun kerkelijke huwelijksviering. We vieren in de winterperiode in het parochiezaaltje vanwege de hoge energiekosten. Begrijpelijk allemaal, maar toch erg tegenstrijdig met wat we eigenlijk willen, namelijk dat de kerk open blijft. We ijveren van de ene kant voor het behoud van onze kerk en van de andere kant komen we er steeds minder. De kerk wordt steeds minder gebruikt waarvoor die bedoeld is: gebed en eredienst. Het is dus begrijpelijk dat er discussie ontstaat over de gebouwen, over de betekenis ervan voor ons, en over de betaalbaarheid. Logisch dat er gebouwenplannen gemaakt moeten worden.

+ Ron van den Hout
bisschop van Groningen – Leeuwarden

PS Ik besef dat ik deze column schrijf terwijl u al weet dat ik het bisdom ga verlaten, maar de tekst lag al klaar. Op donderdag 15 augustus stel ik u graag in de gelegenheid om afscheid van mij te nemen met een eucharistieviering om 11.00 uur in de Sint-Jozefkathedraal in Groningen.